Na czym polega różnica pomiędzy procesami obróbki oleju?

Oleje roślinne to jeden z popularniejszych sposobów wzbogacania diety i dostarczania tłuszczów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pod tym hasłem kryje się szeroka grupa produktów, które różnią się od siebie nie tylko rodzajem surowca wykorzystanego do ich wytworzenia, ale również procesem obróbki.

3 rodzaje tłoczenia
Smak i właściwości olejów jadalnych to w głównej mierze wynik roślin wykorzystanych do ich produkcji. Jednak nawet oleje wyprodukowane z tego samego gatunku mogą odznaczać się innymi właściwościami. Wszystko za sprawą metod ich wytwarzania, które mocno determinują smak, wygląd czy walory odżywcze oleju. Wyróżnić można trzy podstawowe procesy ich pozyskiwania – tłoczenie na zimno, tłoczenie na ciepło z zastosowaniem ekstrakcji oraz tłoczenie na ciepło, ale bez użycia środków chemicznych.

Olej tłoczony na zimno
Ten sposób wytwarzania oleju należy do najbardziej naturalnych i pozwala na uzyskanie produktu o bardzo wyrazistym smaku i zapachu. Nasiona są delikatnie zgniatane, tak, aby otworzyły łuski, a następnie tłoczone w prasie bez ogrzewania. Temperatura tłoczenia utrzymywana jest na poziomie nie wyższym niż 50°C, a uzyskany w ten sposób olej jest oczyszczany jedynie przy pomocy filtra. Powoduje to, że olej nie jest do końca klarowny i pozostają w nim różnego rodzaju zanieczyszczenia, mętne zawiesiny, woda oraz wolne kwasy tłuszczowe z silną tendencją do utleniania. Wpływa to na przyspieszone jełczenie, dlatego olej tego typu przydatny jest do spożycia maksymalnie 3 miesiące. Charakteryzuje się on również naturalnym smakiem, który w przypadku niektórych rodzajów olejów może być dla wielu osób zbyt intensywny. Tłoczenie na zimno sprawia, że produkt nie traci cennych składników odżywczych, jednak może być stosowany jedynie na zimno, gdyż w procesie podgrzewania wydzielać się mogą szkodliwe substancje trans izomery.

Olej tłoczony na ciepło z ekstrakcją
Wytwarzanie oleju tego typu polega na podgrzewaniu nasion w temperaturze do 100°C i tłoczeniu w prasie ślimakowej, a następnie oddzieleniu pozostałej części oleju za pomocą środków chemicznych/ rozpuszczalników. Pozostałości rozpuszczalników próbuje się natomiast usunąć w procesie destylacji, a wolne kwasy tłuszczowe odseparowuje się na ostatnim etapie oczyszczania, czyli rafinacji. Pozwala to na uzyskanie bardzo wysokiej wydajności w produkcji, jednak otrzymany produkt jest pozbawiony cennych składników odżywczych zawartych w naturalnym oleju i stanowi jedynie źródło energii. Dodatkowo, w jego składzie mogą pozostawać środki chemiczne wykorzystywane w dużej ilości w procesie produkcji.

Olej tłoczony na ciepło bez ekstrakcji – Rapso®
W procesie rafinacja oleju, czyli jego oczyszczaniu, najważniejszy element stanowi sposób w jaki jest on przeprowadzany. W przypadku oleju Rapso® nasiona rzepaku poddawane są chwilowemu podgrzaniu do 100°C i tłoczone w prasie ślimakowej, z tą jednak zasadniczą różnicą, że pozyskany olej oddzielany jest z wszelkich zanieczyszczeń w wirówce. Rafinacja natomiast przeprowadzana jest w specjalnie zmodyfikowanym procesie destylacji fizycznej, umożliwiającej odseparowanie wolnych kwasów tłuszczowych bez udziału jakichkolwiek środków chemicznych. W ten sposób zachowuje się naturalnie dużą zawartość witaminy E z rzepaku i znacząco wydłuża okres przydatności oleju do spożycia (rok po napełnieniu). Olej zyskuje bardzo neutralny smak i zapach oraz możliwość bezpiecznego wykorzystywania podczas smażenia. Dzięki temu posiada bardzo uniwersalne zastosowanie – do smażenia, wypieków czy sałatek.